Wydawca treści
Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach górskich
Nazwa projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach górskich
Zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne odraz monitoring środowiska
Planowany okres realizacji: 2016-2023 r.
Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe przy wsparciu Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych jako jednostki realizującej projekt (JRP)
Celem projektu: wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w górskich ekosystemach leśnych.
Cele uzupełniające:
- oodbudowa cennych ekosystemów naturalnych, a tym samym pozytywny wpływ na ochronę różnorodności biologicznej;
- ocena skutków przyrodniczych wykonywanych zadań realizowana poprzez prowadzenie monitoringu porealizacyjnego wybranych zadań adaptacyjnych.
Podjęte działania ukierunkowane były na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.
W projekcie priorytetowo potraktowano budowę i modernizację obiektów małej retencji. Ich najważniejszym zadaniem jest magazynowanie wody – nie tylko w zbiornikach, lecz także na obszarach mokradłowych oraz w ściółce i glebie leśnej. Leśnicy zrealizowali także prace związane z zabezpieczeniem infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej.
Działania retencyjne – nawet te polegające na budowie małych zbiorników wodnych oraz innych obiektów służących podpiętrzaniu oraz spowolnieniu szybkiego odpływu wody – mają wpływ nie tylko na lokalne ograniczenie zagrożenia powodziowego, lecz także na minimalizowanie strat powodowanych erozją wodną i suszą. Jest to istotne zwłaszcza w górach, gdzie specyficzne uwarunkowania środowiskowe oraz zmiany klimatyczne sprzyjają gwałtownym opadom deszczu, a w konsekwencji nagłym wezbraniom rzek i strumieni. Coraz częściej stanowią one zagrożenie dla zdrowia oraz życia ludzi i są przyczyną degradacji lokalnych ekosystemów.
Wzorem podobnego projektu z okresu 2007-2013 podjęte działania miały charakter prośrodowiskowy. Oznacza to, że zastosowano rozwiązania w jak największym stopniu dostosowane do istniejących warunków przyrodniczo-krajobrazowych, z użyciem materiałów naturalnych takich jak: kamień, drewno, faszyna czy lokalny grunt.
Nadleśnictwa zaangażowane w realizację projektu zrealizowały inwestycje związane z:
- budową, przebudową lub odbudową zbiorników małej retencji i zbiorników suchych;
- budową, przebudową lub odbudową małych urządzeń piętrzących (zastawki, małe progi, przetamowania) na kanałach i rowach w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych, przywracania funkcji obszarów mokradłowych i ich ochrony oraz odtwarzanie terenów zalewowych;
- przebudową i rozbiórką obiektów hydrotechnicznych niedostosowanych do wód wezbraniowych (mostów, przepustów, brodów);
- zabudową przeciwerozyjną dróg, szlaków zrywkowych oraz zabezpieczeniem obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z gwałtownymi opadami i spływami wód (m.in. wodospusty, płotki drewniane, kaszyce, narzut kamienny).
Efekty:
Najistotniejszym rezultatem projektu była ilość zretencjonowanej wody oraz liczba wykonanych obiektów retencyjnych i kompleksowych zadań.
Podręcznik wdrażania projektu nizinnego i górskiego
Osiągnięte wskaźniki:
- objętość retencjonowanej wody: 615 366,59 tys. m³
- pojemność obiektów małej retencji: 916 614,89 tys. m³
- liczba obiektów piętrzących wodę lub spowalniających jej odpływ: 1 099 szt.
Wartość projektu:
Całkowity koszt realizacji projektu: 239 161 321,78 zł
Kwota wydatków kwalifikowalnych: 187 260 332,27 zł
Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 159 171 282,42 zł
Bezpośrednim efektem realizacji projektu będzie zretencjonowanie 400 tys. m³ wody.
Zadania realizowane na terenie Nadleśnictwa Szklarska Poręba:
- Zabudowa przeciwerozyjna nieużytkowanych szlaków zrywkowych.
- Zabudowa przeciwerozyjna dróg wodospustami.
- Modernizacja zbiornika na Polanie Jakuszyckiej
- Przebudowa przepustów na przepusty o większym świetle lub brody oraz budowa nowych przepustów.
- Przywracanie funkcji obszarom mokradłowym - budowa zastawek.
Szczegółowe informacje związane z projektem można znaleźć na stronie internetowej:
Materiały do pobrania
Mała retencja górska 2014-2020
Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach górskich
Nazwa projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach górskich
Zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne odraz monitoring środowiska
Planowany okres realizacji: 2016-2023 r.
Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe przy wsparciu Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych jako jednostki realizującej projekt (JRP)
Celem projektu: wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w górskich ekosystemach leśnych.
Cele uzupełniające:
- oodbudowa cennych ekosystemów naturalnych, a tym samym pozytywny wpływ na ochronę różnorodności biologicznej;
- ocena skutków przyrodniczych wykonywanych zadań realizowana poprzez prowadzenie monitoringu porealizacyjnego wybranych zadań adaptacyjnych.
Podjęte działania ukierunkowane były na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.
W projekcie priorytetowo potraktowano budowę i modernizację obiektów małej retencji. Ich najważniejszym zadaniem jest magazynowanie wody – nie tylko w zbiornikach, lecz także na obszarach mokradłowych oraz w ściółce i glebie leśnej. Leśnicy zrealizowali także prace związane z zabezpieczeniem infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej.
Działania retencyjne – nawet te polegające na budowie małych zbiorników wodnych oraz innych obiektów służących podpiętrzaniu oraz spowolnieniu szybkiego odpływu wody – mają wpływ nie tylko na lokalne ograniczenie zagrożenia powodziowego, lecz także na minimalizowanie strat powodowanych erozją wodną i suszą. Jest to istotne zwłaszcza w górach, gdzie specyficzne uwarunkowania środowiskowe oraz zmiany klimatyczne sprzyjają gwałtownym opadom deszczu, a w konsekwencji nagłym wezbraniom rzek i strumieni. Coraz częściej stanowią one zagrożenie dla zdrowia oraz życia ludzi i są przyczyną degradacji lokalnych ekosystemów.
Wzorem podobnego projektu z okresu 2007-2013 podjęte działania miały charakter prośrodowiskowy. Oznacza to, że zastosowano rozwiązania w jak największym stopniu dostosowane do istniejących warunków przyrodniczo-krajobrazowych, z użyciem materiałów naturalnych takich jak: kamień, drewno, faszyna czy lokalny grunt.
Nadleśnictwa zaangażowane w realizację projektu zrealizowały inwestycje związane z:
- budową, przebudową lub odbudową zbiorników małej retencji i zbiorników suchych;
- budową, przebudową lub odbudową małych urządzeń piętrzących (zastawki, małe progi, przetamowania) na kanałach i rowach w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych, przywracania funkcji obszarów mokradłowych i ich ochrony oraz odtwarzanie terenów zalewowych;
- przebudową i rozbiórką obiektów hydrotechnicznych niedostosowanych do wód wezbraniowych (mostów, przepustów, brodów);
- zabudową przeciwerozyjną dróg, szlaków zrywkowych oraz zabezpieczeniem obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z gwałtownymi opadami i spływami wód (m.in. wodospusty, płotki drewniane, kaszyce, narzut kamienny).
Efekty:
Najistotniejszym rezultatem projektu była ilość zretencjonowanej wody oraz liczba wykonanych obiektów retencyjnych i kompleksowych zadań.
Podręcznik wdrażania projektu nizinnego i górskiego
Osiągnięte wskaźniki:
- objętość retencjonowanej wody: 615 366,59 tys. m³
- pojemność obiektów małej retencji: 916 614,89 tys. m³
- liczba obiektów piętrzących wodę lub spowalniających jej odpływ: 1 099 szt.
Wartość projektu:
Całkowity koszt realizacji projektu: 239 161 321,78 zł
Kwota wydatków kwalifikowalnych: 187 260 332,27 zł
Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 159 171 282,42 zł
Bezpośrednim efektem realizacji projektu będzie zretencjonowanie 400 tys. m³ wody.
Zadania realizowane na terenie Nadleśnictwa Szklarska Poręba:
- Zabudowa przeciwerozyjna nieużytkowanych szlaków zrywkowych.
- Zabudowa przeciwerozyjna dróg wodospustami.
- Modernizacja zbiornika na Polanie Jakuszyckiej
- Przebudowa przepustów na przepusty o większym świetle lub brody oraz budowa nowych przepustów.
- Przywracanie funkcji obszarom mokradłowym - budowa zastawek.
Szczegółowe informacje związane z projektem można znaleźć na stronie internetowej:
Materiały do pobrania
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
Duch Gór Karkonosz
Duch Gór Karkonosz
W Nadleśnictwie Szklarska Poręba znajduje się Grób Karkonosza, zwanego również Duchem Gór czy Liczyrzepą. Kim była postać, której wizerunki możemy znaleźć w Karkonoszach?
Początki legend o złym Duchu Gór sięgają 1000 lat wstecz, kiedy to poganie, nie zapuszczając się w niebezpieczne góry, demonizowali panujące tam warunki.
Legendy o Karkonoszu były wytłumaczeniem na gwałtowne zmiany warunków atmosferycznych panujących w Karkonoszach. Duch Gór był rodzajem demona, który, jak pisał renesansowy intelektualista Kaspar Schwenckfeldt, "nie zrobi nikomu krzywdy, chyba, że ktoś się zeń śmieje, drwi, albo pragnie go ujrzeć, wtedy napełnia powietrze nagłą, nieoczekiwaną burzą, grzmotami, błyskawicami, gradem i ulewą". Według innych podań Liczyrzepa był strażnikiem przyrody i karał powyższymi niespodziankami tych, którzy nie okazywali jej szacunku.
Walończycy zaś, zajmujący się wydobywaniem minerałów w Karkonoszach, zwanych ówcześnie Górami Olbrzymimi, wykorzystywali legendy o strasznym Duchu Gór, by zniechęcić miejscowych do eksplorowania górskich lasów w poszukiwaniu minerałów.
W XVI wieku powstał najstarszy zachowany do dziś wizerunek Ducha Gór, przedstawiający go jako monstrum z korpusem i głową gryfa, rozłożystym jelenim porożem, nogami capa i ogonem, dzierżącego w pazurach laskę.
Rübenczal, najstarsze wyobrażenie na mapie Śląska Martina Helwiga, wydanej w 1561 roku.
W XIX wieku Rübenzahl, tłumaczony jako Liczyrzepa, miał już postać muskularnego starca z długimi włosami i brodą, nieraz w stroju myśliwego, z kosturem w dłoni, którym podpierał się podczas przemierzania swojego domu - Karkonoszy.
Ciężko zawrzeć w paru zdaniach podania o Duchu Gór. Przez setki lat wiele kultur z tych terenów tworzyło lub przekształcało na swoje lokalne warunki historie o Liczyrzepie. Już w XVII wieku aż 241 legend o Karkonoszu ukazało się drukiem!
W Szklarskiej Porębie, nieopodal Złotego Widoku, znajduje się symboliczny grób Karkonosza. Jak głosi legenda: "tutaj Duch Gór - Karkonosz, wypędzony przez złych ludzi ze swojej odwiecznej siedziby na Równi pod Śnieżką, patrząc na umiłowane góry, zmarł ze zgryzoty i znalazł miejsce wiecznego spoczynku".
Zarówno Złoty Widok, z platformą widokową ukazującą ponoć jeden z piękniejszych widoków na Karkonosze, jak i Grób Karkonosza znajdziecie teraz na stronie czaswlas.pl. W serwisie, za pomocą prostej wyszukiwarki, zintegrowanej ze szczegółową mapą, szybko i łatwo znajdziecie szlaki turystyczne, ścieżki edukacyjne, punktu widokowe i historyczne, a także wiaty turystyczne. Zachęcamy do szukania inspiracji na aktywne wakacje na stronie czaswlas.pl.
Kto wie, jaką legendę Wy dziś odkryjecie?